همه حمایت های دولتی
“
اصلیترین مشکل نشر کشور در سال 1391 کاهش سرمایة اولیة ناشران است. البته با توجه به نرخ تورم، که بیش از بیست درصد در سه ماهة اول سال 1391 اعلام شده است، به نظر میرسد شرایط برای حوزة نشر کمی دشوارتر از پیشبینی اولیة ما باشد. توقع میرفت، با کاهش نرخ ارز و سکه در سال جدید، حداقل سیر صعودی قیمت کاغذ، به منزلة اصلیترین مواد اولیة تولید کتاب، متوقف شود که متأسفانه محقق نشد و پیکان نمودار افزایش قیمت کاغذ همچنان به سمت بالا در حرکت است. ضروری است وزارت صنعت، معدن، و تجارت به مسئلة قیمت کاغذ توجه بیشتری بکند و حداقل از افزایش قیمتها جلوگیری نماید؛ زیرا این مسئله با فرهنگ کشور ارتباط مستقیم دارد. تفاوت معناداری که بین قیمت کتاب در سال1390 و 1391 پیشبینی میشد تقریباً اتفاق افتاده است؛ هرچند سود ناشر و موزع تغییر نکرده است و بیشترین سود به جیب برخی دلالان فرصتطلب در آشفتهبازار قیمت کاغذ سرازیر شده است. در این مقطع است که مخاطب بین هزینههای ضروریتر و کتاب باید یکی را انتخاب کند و بگوید: «من با نان خشک هم سیر میشوم؛ ولی روحم به کتاب نیاز دارد.»
یکی از مواردی که میتواند از هیجانهای کاذب بازار کاغذ بکاهد تغییر زمان برگزاری نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در اردیبهشتماه است؛ زیرا همة ناشران تلاش حداکثری خود را معطوف به چاپ آثار جدید برای عرضه در نمایشگاه مینمایند و این حجم تولید نیازمند مواد اولیه است، یعنی افزایش تقاضای خرید کاغذ! و در پایان سال قیمت از حالت طبیعی، به دلیل عدم توازن عرضه و تقاضا و همچنین افزایش سنتی قیمتها با ورود به سال جدید، خارج میشود، که این مسئله یکی از چندین اشکال جدی در زمان برگزاری نمایشگاه است و تغییر زمان برگزاری بخشی از این مسئله را حل خواهد کرد؛ هرچند زمان این نمایشگاه در تقویم برگزاری نمایشگاههای بینالمللی جهانی ثبت شده است و اولین زمانی را که به یاد مخاطب میآورد اردیبهشتماه است و این در حالی است که اولین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در پاییز سال 1366 با حضور حضرت آیتالله خامنهای، رئیسجمهور وقت، افتتاح شد.
هدفمندی حمایتهای مسئولان فرهنگی کشور، بالاخص در حوزة کتاب، باید بیشتر از گذشته باشد تا با اعمال مدیریت از هر گونه آسیب جدی به کتاب و کتابخوانی جلوگیری شود. اینجانب همچون گذشته حمایتهای مستقیم دولتی، از قبیل اختصاص کاغذ یارانهای به ناشران، را برای نشر کشور مضر میدانم و بر این باورم که اینگونه اقدامات فضای حرکت نشر کشور را به سوی حرفهای شدن صنعت نشر کند خواهد کرد.
برخی اقدامات مقطعی برای جلوگیری از تبدیل وضعیت فعلی به بحران ضروری است؛ ولی لازم است برای تقویت و ایجاد زیرساختها همة حمایتهای دولتی متمرکز شود تا در یک افق معین که میتواند چشمانداز 1404 باشد شاهد تعمیق بیشتر فرهنگ مطالعه در کشور باشیم.
البته امسال فرصت خوبی است تا با استفاده از ظرفیتهای داخلی و احیای کارخانههای تولید کاغذ با اولویت مصرف ناشران برای تولید کتاب، علاوه بر تحققبخشی به شعار «سال تولید ملی، حمایت از کار و سرمایة ایرانی»، شرایط را برای ارتقای هر چه بیشتر فرهنگ کتاب و کتابخوانی هموار نماییم.
“