دومین دانشنامه در راه
“
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین رشاد گفت: در حال حاضر حدود هفتاد و پنج درصد مقالات دانشنامه فرهنگ فاطمی تالیف شده است و مراحل ارزیابی و اصلاح و تکمیل تا تصویب نهایی را سپری میکند که امید میرود کار سه جلد اول این دانشنامه تا پایان سال 88 به اتمام برسد.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: بعد از تجربه موفق تالیف «دانشنامه امام علی(ع)» در پژوهشگاه، این دانشنامه که از ابتدای سال 79 تا اواخر سال 81 و در کمتر از 20 ماه طراحی و نگارش و به طبع رسید، بهعنوان نخستین تجربه جدی و مستقیم پژوهشگاه در حوزة دانشنامهنویسی با وجود موانع، مورد استقبال مراکز علمی کشور و صاحبنظران حوزه اندیشه قرار گرفت و نشان علمی قریب به اتفاق جشنوارههای علمی کشور چون کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، پژوهش برتر دینی کشور، کتاب سال حوزه و کتاب سال ولایت را بهخود اختصاص داد واین دانشنامه با وجود حجم شش هزار صفحهای و شمارگان بالا در کمتر از چهار سال به چاپ سوم رسیده است همکاری بیش از دویست تن از برترین دانشوارن و استادان حوزه و دانشگاه، تجربه موفقی را شکل داد که مطمئناً در ایجاد انگیزه برای آغاز تدوین دانشنامههای دیگر مؤثر بود.وی تصریح کرد: دانشنامه فرهنگ فاطمی حول سه محور کلان ترتیب و تنظیم یافته است؛ محور نخست «منزلت و شخصیت فاطمی(س)» است که به تاریخ زندگی و سیره حضرت و منزلت و جایگاه الهی ایشان میپردازد، همچنین عهدهدار طرح دیدگاههای مطرح در مورد آن بزرگوار و بررسی آثار منتشره و منابع مکتوب موجود در مورد آن حضرت است ،دومین محور «حکمت فاطمی(س)» است که اندیشه و تعالیم فکری حضرت زهرا(س) را طرح و تحلیل میکند و از نظر ایشان به مباحث حکمی و معارف دینی مینگرد و «زن و خانواده» هم محور سوم مقالات دانشنامه است که ماهیت و مرتبت و حقوق و حرمت زن و نهاد خانواده از منظر اسلام و طرح و نقد آراء و نظریههای موجود در این زمینه را تبیین میکند.وی ادامه داد: نکته قابل ذکر در این دانشنامه مستندات علمی و بیپیشینگی بسیاری از موضوعات است که کار تألیف آن در قالب اثری متقن و استوار، و براساس منش، کنش و اندیشۀ حضرت، را سخت و خطیر کرده است و از دیگر سو مسائل متنوع نوپدید، دیدگاههای مختلف و شبهات متعدد مطرح در این حوزههاست که میباید با نگاهی تحلیلی از منظر تفکر دینی بهصورت عادلانه و عالمانه بازکاوی شود.این چهره فرهنگی کشور با اشاره به این که از منظر پژوهشگاه، یک دانشنامه یا دائرهالمعارف، گرچه ابتدائاً رسالت اطلاعرسانی دارد بیان داشت: اما میتواند واجد وجه نوآوری (قالبی یا محتوایی) نیز باشد چراکه ممکن است یک صاحبنظر در مقالة خود ضمن جمعبندی و تحلیل دیدگاهها و نظریات مطرح، دیدی جدید یا تحلیلی نو، نقد یا بیانی تازه از یک موضوع و مسئله را، با لحاظ ضوابط علمی، خلق و ارائه نماید که بر این اساس در دانشنامههای پژوهشگاه وجه نقد و نوآوری برجسته شده و دانشنامهنویسی یک اقدام پژوهشی تلقی میگردد، و رویکردهای راهبردی چون حرکت به سمت نوسازی و تولید مباحث جدید، تقلیدگریزی و عدماتکاء به مشهورات تحلیلهای شایع، توأم با نگاه نیازسنجانه و توجه خاص به مباحث معاصر و مسائل نوپدید که سیاقی کاربردی به فراوردة پژوهشی میدهد، مورد اهتمام خاص است.وی در پایان گفت: از برنامههای آتی این مرکز دانشنامهها که عهدهدار پیشبرد طرح کلان «دانشنامهنگاری دینی» است، میتوان به طرحهای «ویراست دوم دانشنامة امام علی(ع)»، «نسخه نرمافزاری دانشنامة امام علی(ع)»، «دانشنامه فلسفه دین»، «اندیشهنامه حسنین(ع)»، « طرح جامع بانک اطلاعاتی و پرونده علمی»، « ترجمه و نقد و بررسی دایرهالمعارف لیدن»، برگزاری «دورهها و کارگاههای دانشنامه نویسی» و برگزاری «سلسله نشستهای نقد دایرهالمعارفهای ایرانی و غیرایرانی» و… اشاره کرد.
“