نشست نگارش و ویرایش متون علمی، آسیب ها و راهکارها برگزار شد.

“

سومین نشست علمی از سلسله نشست‌های کتاب اندیشه، همزمان با جشن یک سالگی تأسیس فروشگاه کتاب اندیشه با موضوع نگارش و ویرایش متون علمی؛ آسیب‌ها و راهکارها، با حضور سید محسن ملاباشی استاد دانشگاه و مهدی صالحی دبیر انجمن ویرایش و درست‌نویسی در محل فروشگاه کتاب اندیشه برگزار شد.

بنا بر این گزارش، سید محسن ملاباشی در ابتدای سخنان خود  یک ساله شدن نمایشگاه و فروشگاه کتاب اندیشه را به متولیان این فروشگاه تبریک گفت. ملاباشی ضمن تشکر به خاطر فرصتی که برای گفت‌و‌گو در‌بارة درست‌نویسی و ویرایش متون علمی فراهم شده است تأکید کرد موضوع درست‌نویسی و ویرایش در محافل علمی مغفول مانده است. وی در ادامه گفت: از زوایای مختلفی می‌توان درست‌نویسی متون علمی را مورد بررسی قرار داد. یک زاویه، جنبه اقتصادی است؛ چرا که ارائه یک متن خوب و بازکردن یک راه علمی جدید در یک حوزه به واسطه متون شسته‌رفته از جمله رویکردهایی است که می‌تواند تأثیر مستقیم بر جنبه‌های اقتصادی و افزایش فروش کتاب داشته باشد. حوزه دیگر حوزه آموزش است که دقایق و ظرایف فراوان دارد و در این نشست موضوع بحث ما نیست. و اما حوزه سوم رویکرد فرهنگی به ویرایش و درست‌نویسی در متون علمی است که بسیار راهگشاست و می‌خواهم بحث را به این حوزه اختصاص بدهم.

وی در ادامه ضمن اشاره به لزوم توجه به آسیب‌های این حوزه از مقوله ویرایش و درست‌نویسی؛ مخاطب‌محور نبودن برخی کتاب‌های تولید شده در حوزه علوم انسانی را از جمله آسیب‌های این حوزه برشمرد. به اعتقاد ملاباشی ؛ بخشی از کتاب‌ها در حوزه علوم انسانی برای مخاطب نوشته نمی‌شوند و بیشتر برای  جریان‌سازی‌های سیاسی و اجتماعی یا ارائه رزومه‌های علمی نوشته شده‌اند. ملاباشی می‌گوید: اگر کتابی برای خواندن نوشته نشود متن آن در اولویت آخر قرار می‌گیرد و طراحی جلد و صفحه‌آرایی در اولویت‌های نخست قرار می‌گیرند و این مسأله باعث عدم اقبال مخاطبان به متن کتاب خواهد شد. ملاباشی همچنین دشوار نویسی را از معضلات دیگر کتاب‌های حوزه علوم انسانی برشمرد که نتیجه آن حذف طیف وسیعی از مخاطبان از جامعه هدف این کتاب‌هاست.

در ادامه این نشست مهدی صالحی دبیر انجمن ویرایش و درست نویسی که به عنوان دیگر سخنران در این نشست حضور داشت ضمن تأیید مطالب عنوان شده توسط دکتر ملاباشی ضمن اشاره به ارزش و اهمیت توجه به زبان فارسی اظهار داشت: بعد از انقلاب اسلامی یک آرمان ارزشمند برای زبان فارسی در نظر گرفتیم که در سند چشم‌انداز هم آمده است، که زبان فارسی باید تبدیل به زبان علم شود و این بسیار حرف اثرگذار و جذابی است که متأسفانه مورد بی‌اعتنایی قرار گرفته است. ما معتقدیم که زبان فارسی بسیار قدرتمند است و فرهنگ‌های زیادی را در طول تاریخ در خود حل کرده است لکن مغفول بودن این امر مهم ناشی از بی‌اعتنایی و کم‌توجهی مسئولین امر در نهادها و دستگاه‌های مرتبط است که خود ما هم در آن سهیم هستیم.

وی افزود: زبان علم شدن زبان فارسی از دغدغه‌های مهم رهبر انقلاب است. ایشان با پیگیری‌های مکرر خود از نهادها و سازمانهایی مثل شورای عالی انقلاب فرهنگی نشان داده‌اند که تنها سیاستمدار و مسئولی هستند که پیگیر این دغدغه‌اند. زبان فارسی زبان علم یعنی اینکه محتوای علوم را بتوانیم به زبان فارسی  بیان کنیم. در این راستا یکی از کارها، واژه‌گزینی و تدوین شیوه نگارش به زبان فارسی است که از وظایف فرهنگستان زبان و ادب فارسی است.

وی در پایان تصریح داشت: از نکاتی که به ما کمک می‌کند تا زبان فارسی زبان علم شود ساخت ابزارهای کافی برای این امر مهم است. در حال حاضر ما ابزار فنی کافی در اختیار نداریم. از جمله این ابزار می‌توان به غلط‌گیرها، واژه‌یاب‌ها و معادل‌‌یاب‌های فارسی اشاره کرد. ما برای تولید علم نیاز مبرم به ترجمه آثار علمی به زبان فارسی و همچنین ترجمه آثار فارسی به دیگر زبان‌ها داریم که ابزار یاد شده به ما در این کار کمک می‌کنند. تبدیل این ابزارها به اپلیکیشن برای استفاده سهل و آسان دانش‌پژوهان در دنیای مجازی  در اشاعه و دسترسی آسان‌تر به آنها کمک بسیاری می‌کند‌.

گفتنی است سلسله نشست‌های کتاب اندیشه همزمان با هفته کتاب اندیشه، به مناسبت جشن یک سالگی فروشگاه کتاب اندیشه در محل این فروشگاه واقع در خیابان انقلاب، مقابل درب اصلی دانشگاه تهران پلاک 1248 برگزار شد.

“