بازخوانی و بازسازی رابطه و نسبت خود با دین و روحانیت در کتاب جامعه شناسی روحانیت ایران معاصر اثر سلیمان خاکبان منتشر شد.
“
هدف این کتـاب، پاسخ به چهـار پرسـش اساسـی درباره روحانیت اسـت. پرسـش‌هـا از منظـر کـلان و جامعـه‌شناختـی مطـرح شده؛ یعنی کل جامعه و نهادهای تشکیل دهنده آن بررسی و سوال‌های زیر مطرح گردیده است:
1ـ با توجه به ورود انسان به عصر مدرن و پست‌مدرن که عصر شکوفایی و رشد شتابان علم، تکنولوژی، هنر، مدیریت، اقتصاد، حقوق، سیاست و … است، دیگر به دین و روحانیت چه نیازی داریم؟
2ـ آیا علم نمی‌تواند جایگزین دین شود و دانشمندان به جای روحانیان مسئولیت خطیر هدایت فکری جوامع را عهده‌دار شوند؟
3ـ روحانیت، به تبع ضرورت دین، نهادی ضروری است و در عصر مدرن و پست‌مدرن نیز در برابر هدایت اعتقادی، اخلاقی، سیاسی و تغذیه معنوی جامعه مسئول است. بر این اساس آیا تا کنون کارکرد مثبتی نیز داشته است؟
4ـ فارغ از ضرورت و کارکردهای مثبت روحانیت،آیا نهاد موجود، کاملاً بسامان است و مشکلی ندارد یا این نهاد اجتماعی نیز مانند سایر نهادهای دیگر، همواره در معرض آسیب بوده است و پس از گذشت بیش از هزار سال، به یک آسیب‌شناسی جدی و اصلاحات گسترده و عمیق نیاز دارد؟
“
