توضیحات

آنچه موجب پدیدآمدن مسئلۀ مناقشه‌انگیز شناختاری‌بودن زبان دین شده، همانا «سخن‌گفتن از خداوند» به‌عنوان محور اصلی زبان دین است. «رئیس‌جمهور به‌واسطۀ وزیر امور خارجه کار می‌کرد» را با «خداوند به‌واسطۀ پیامبر ختمی‌مرتبت کار می‌کرد»، یا «مادر فرزندش را دوست دارد» را با «خداوند انسان را دوست دارد» مقایسه کنیم. نمونه‌های اول هر زوج کاملاً مفهوم‌اند و بر چگونگی آزمون آنها برای دریافت صدقشان وفاق هست، اما نمونه‌های دوم چنین نیستند. همین امر موجب شده که برخی گمان کنند زبان دین بی‌معناست یا معنای شناختاری ندارد و برای آن معانی اخلاقی، نمادین، کارکردی و… دست‌و‌پا کرده‌اند. بحث‌های دهه‌های بیست و سی میلادی، توسط پوزیتیویست‌های منطقی و تابعان آنها از همین ویژگی سرچشمه می‌گیرد.