توضیحات

عقل، نهاد معرفت و مدار عقلانیت و عمود انسانیت و منشأ همه خیرها و خوبی‌ها و حجت باطنی است، چنانکه نبی و وصی، حجت ظاهری بوده که به دلیل قصور از درجۀ اکتفاء به عقل‌ قرار داده شده است. جوهر عقل، از سنخ ملکوت أعلی و تأیید آن، به انوار ملکوتی از جنس علم و معرفت است و عقل مستنیر به انوار کتاب هدایت و مشکات نبوت و سنت رسالت و سیره ولایت، از نقص و قصور خارج شده و با قدم ایمان و عبودیت، به سوی خدای متعال رفته و با دو بال علمی و عملی، به فضای عالم قرب و شهود پرواز می‌کند. نوشتارهای «فلسفه عقل» با موضوع قراردادن عقل و بحث از احوال اقسام و عوارض ذاتی آن، در راستای تأسیس دانش عقل است و تحقیقات میرداماد و صدرالمتألهین در ساحت استنباط حدیثی، زمینه مناسبی برای تأسیس این دانش فراهم آورده است.