توضیحات

کتاب فلسفه تحلیلی، مجموعه ای از تقریرات استاد حائری یزدی است که در دو بخش تنظیم گردیده است. بخش اول سلسله درسهای استاد در باب فلسفه تحلیلی است. این بحث ها ر ااستاد بزرگوار یک بار در سال ۱۳۶۰ و بار دیگر در سال ۱۳۶۴ تدریس کرند که متأسفانه هر دو دوره ناتمام ماند. در دومین دوره، بنای ایشان بر این بود که برخی از مباحث کتاب مسایل فلسفه، اثر برتراند راسل را مطرح و به شیوه فلسفه تحلیلی مورد نقد و بررسی قرار دهند. به همین جهت برخی مشابهت ها میان مطالب ایشان و برتراند راسل دیده می شود.

استاد بزرگوار که هم مطالعات عمیقی در فلسفه اسلامی و هم سالیان بسیاری از عمر خود را در غرب، صرف مطالعه و تحقیق در فلسفه های غربی کرده بودند، به فلسفه تحلیلی تسلط و علاقه خاصی داشتند. در این زمینه نیز صاحب رأی بودند، نه آنکه آنچه را که فیلسوفان تحلیلی گفته اند دربست پذیرفته باشند. ایشان از روش فیلسوفان تحلیلی رضایت داشتند. به ابن سینا هم که توجه خاصی داشتند به جهت روش تحلیلی شیخ الرئیس بود، نه آنکه مشایی بوده باشند. مطالعات عمیق استاد از یکسو و ذهن و قادونقاد ایشان از سوی دیگر موجب شده بود تا در درس و بحث های خود گاه به نقد و بررسی جدی آراء بسیاری از فیلسوفان بپردازند و در صورت لزوم اندیشه های فیلسوفان مختلف را با یکدیگر مقایسه کنند. همین روش استاد نیز درکتاب فلسفه تحلیلی مشاهده می شود.

اما بخش دوم، مجموعه درسهای شناخت استاد حائری است که در سالهای اولیه پیروزی انقلاب اسلامی تدریس کردند. ایشان بجای آنکه به صورت انفعالی به مسایل روز بپردازند؛ مسئله شناخت را از دیدگاه فلسفه، آن هم به صورت مبنایی مطرح کردند.

در این درسها برخی از ابعاد و مسایل علم شناسی فلسفی از دیدگاه فلسفه اسلامی مورد پژوهش قرار گرفته است. در این مجموعه درسها، استاد از برخی مقایسه ها غافل نماندند، هرچند بنا نداشتند که این بحث ها را به صئرت فلسفه تطبیقی مطرح کنند. نکته یابی های خاص استاد نیز در این درس ها بخوبی آشکار است.