توضیحات

پس از ظهور اسلام سرزمین های آسیای مرکزی، تحت کنترل و فرمانروایی مسلمانان درآمد. در جریان دو قرن چهارم و پنجم هجری مردمان قارلوق و اوغور که از جمله ساکنان آسیای مرکزی بودند به اسلام گرویدند و امپراطوری های قراخانیان و سلجوقیان را تشکیل دادند. اعراب مسلمان که در سال ۳۱ هجری تا بلخ پیشروی نموده و بر خراسان دست یافته بودند به طور موقت از ادامه فتوحات دست برداشتند. در اواخر قرن اول هجری پس از انتصاب قتیبه بن مسلم باهلی (۹۶-۸۶ هجری) به حکومت خراسان بار دیگر فتوحات اعراب آغاز گردید.

در این کتاب از منابع زیادی استفاده شده است که می توان آنها را به منابع: تاریخی، جغرافیایی، سفرنامه ها و تحقیقات مورخان اروپایی تقسیم کرد. ضمناً نقشه های متفاوتی تهیه شده که با توجه به زمان و مکان در قسمت های مناسب قرار داده شده است.

کتاب تاریخ اسلام در آسیای مرکزی تا حمله مغول از چهار بخش تشکیل شده است:

بخش اول: آسیای مرکزی قبل از اسلام.

فصل اول: آسیای مرکزی یا آسیای میانه؛ فصل دوم: باستان شناسی خراسان و ماوراءالنهر؛ فصل سوم: خراسان بزرگ یا ولایات شرقی ایران؛ فصل چهارم: آسیای مرکزی قبل از ورود اسلام؛ فصل پنجم: حکومت های مستقل در آسیای مرکزی قبل از اسلام.

بخش دوم: اسلام در آسیای مرکزی.

فصل اول: نحوه استقرار اعراب مسلمان در ایران؛ فصل دوم: آسیای مرکزی در دوره بنی امیه؛ فصل سوم: حرکت های مبارزه بر ضد بنی امیه در خراسان و ماوراءالنهر؛ فصل چهارم: شورش حارث بن سریج در خراسان (۱۱۶-۱۲۸هـ).

بخش سوم: آسیای مرکزی در دوره حکومت عباسیان تا روی کارآمدن طاهریان.

فصل اول: واگذاری ولایات به والیان در دوره عباسیان تا حکومت طاهریان؛ فصل دوم: ترکان و حکومت عباسیان؛ فصل سوم: جنبش های دوره اول عباسی تا روی کارآمدن طاهریان در خراسان و ماوراءالنهر؛ فصل چهارم: فرقه های اسلامی و تصوف و گسترش اسلام در خراسان و ماوراءالنهر؛ فصل پنجم: خراسان و ماوراءالنهر در دوره حکومت های متقارن.

بخش چهارم: قره خانیان: اولین دولت ترک مسلمان در ماوراءالنهر.

فصل اول: خراسان و ماوراءالنهر در دوره غزنویان؛ فصل دوم: خراسان و ماوراءالنهر در دوره سلجوقیان؛ فصل سوم: خراسان و ماوراءالنهر در دوره خوارزمشاهیان.