توضیحات

شهید مطهری شخصیتی است که به راحتی نمی‌توان از کنار او گذشت. قدرت علمی ایشان، بیان شیرین و روان، درک صحیح از نیاز زمان و مجاهدت‌های علمی وی، او را به چهره‌ای بی‌بدیل تبدیل کرده است. استاد مطهری با استفاده از روش تطبیقی و با رویکردی تحلیلی-انتقادی به سیر فلسفی خود، که بر اساس حکمت متعالیه صدرا بود، پرداخت و ضمن ارائه برخی نوآوری‌ها، مباحثی را پیش کشید که کمتر به آنها پرداخته شده بود. بر خلاف بسیاری که از شک گریزانند، مطهری معتقد بود که باید از شک و تردید استقبال نمود تا به واسطه آن بتوان به حقیقت رسید؛ شاید علت اصلی گرایش استاد به فلسفه را بتوان رفع عطش پاسخگویی به تردیدها دانست. شهید مطهری از ابتدا تاکید می‌کرد که فلسفه مادی راه به جایی نمی‌برد و کسی که فلسفه الهی را درک کند، به بیهودگی فلسفه مادی پی می‌برد. با این حال وی هم فلسفه مادی را دنبال می‌کرد و هم فلسفه الهی را، تا بتواند فلسفه مادی را نقد کرده و به شبهات آنها پاسخ دهد.

جلد اول این نوشتار علاوه بر زندگی و احوال شهید مطهری، به بررسی اندیشه‌های فلسفی استاد و خاستگاه‌های آنها می‌پردازد. استاد مطهری علاوه بر فلسفه، در دین و کلام نیز می‌کوشید تا نیازهای زمانه خود را کشف کند و پاسخ دهد. ایشان با درک صحیح از وضعیت آشفته فکری قبل از انقلاب و جولان نهضت‌های فکری مادی و التقاطی، به تبیین اندیشه اسلامی و نقد تفکرات مادی و الحادی پرداختند. شهید مطهری از نقد اسلام استقبال می‌نمود و معتقد بود هر چه اسلام را بیشتر نقد کنند، این دین کامل زیبایی‌های خود را بیش از پیش نمایان می‌کند. بسیاری از مطالب کتب استاد را پاسخ به شبهات و نقدهای موجود نسبت به اسلام، همچون جبر و اختیار، عدل الهی، نسبیت‌گرایی، آزادی و…، شکل می‌دهد؛ حجم زیادی از نوشته‌های ایشان هم به آموزش‌ها و بیانات دینی به زبان ساده و امروزی تعلق دارد.

دفتر دوم طهور در ساغر به بررسی اندیشه‌های کلامی و مجاهدت‌های علمی استاد در زمینه دین اختصاص دارد.