توضیحات

اصطلاح «بحران» نخست از علم پزشکی وارد مباحث اجتماعی و اقتصادی شده است. در پزشکی، «بحران» وضعیتی است که سلامت انسان در معرض خطر قرار می‌گیرد. برخی معتقدند که این تعریف، در زمینه اجتماعی و زمانی که جامعه از حالت تعادل و نظم عادی خارج و دچار آشفتگی می‌شود نیز مصداق دارد. در فرهنگ چینی واژه بحران معادل فرصت خطرناک است، یعنی ترکیبی از تهدید و فرصت. فرهنگ آریان پور واژه Crisis را بحران، شور، سرگشتگی، نقطه عطف ، سختی و پریشان حالی معنای کرده است.

بحران در زبان انگلیسی، از ریشه یونانی به معنای لحظه حساس و مشاجره گرفته شده است. اما در اصطلاح، همان تغییرات ناگهانی است که در جریان یک واقعه پیش بینی نشده پدید می‌آید و خصوصیت ویژه آن معمولاً بروز حوادث وخیم است. واژه بحران معمولاً حوادثی مانند ورشکستگی، آتش‌سوزی، شورش، اغتشاش و آشوب، اعتصاب و مواردی که خارج از وضعیت عادی است را به ذهن تداعی می‌کند. در شرایط بحرانی، شرایط غیرعادی است و نیاز به تصمیم‌گیری فوری وجود دارد؛ در این شرایط، ضوابط، هنجارها و قوانین موجود نمی‌توانند استفاده شوند. باید به فکر «تدابیر ویژه» بود.

بحران‌ها ممکن است دارای ماهیتی اجتماعی، سیاسی، امنیتی و یا اقتصادی باشند که در این صورت با نام بحران سیاسی، بحران امنیتی، بحران اقتصادی و یا بحران زیست ـ محیطی شناخته می‌شوند. گاهی اوقات بحران‌ها بر اساس یکی از شؤونات اجتماعی شناخته می‌شوند؛ مثلاً بحران حمل ونقل درون شهری در دسته اخیر قرار می‌گیرد. بحران‌های سیاسی یکی از مهم‌ترین بحران‌ها در جوامع انسانی‌اند که به طور ناگهانی رخ نمی‌دهند، بلکه به تدریج و در فرایندی خاصّ از حدّ کم شروع شده و سپس در حدّ یک بحران نمود پیدا می‌کنند. اما عموم مردم تنها زمانی متوجه آن می‌شوند که نمود خارجی یافته است. در این کتاب عمده مباحث بر روی مهارت‌های مرتبط با بحران سیاسی است.